Midden-Delfland Lezing door Jan Peter Balkenende
17 februari 2016. Met de titel 'Een duurzaam perspectief - Aan de
slag!' verzorgde oud minister-president prof. dr. Jan Peter Balkenende
de Midden-Delfland Lezing 2016. In de raadzaal van het gemeentehuis waren 250
personen aangeschoven om te luisteren naar de visie van Balkenende op de
sterke, economisch duurzame metropoolregio en de kansen voor Midden-Delfland
en haar omgeving.
Burgemeester Arnoud Rodenburg opende de middag met de vaststelling dat
Midden-Delfland al volop met haar toekomst bezig is en, wellicht, binnenkort
het eerste beschermde provinciaal landschap van Nederland wordt. De gemeente
wil graag aansluiten bij Rotterdam, waar men zich sterk maakt om de World Expo
2025 naar de stad te halen. Of die er ook komt is nog niet duidelijk. Rodenburg
vertelde
over plannen om de meest innovatieve boerderij ter wereld te realiseren
met respect voor het landschap. Met zonne-energie aangedreven rondvaartboten
zullen dan vanaf de Maaslandse Poort varen naar de Dutch Dike Expocenter,
een honderd meter lange glazen dijk aan de Boonervliet. Ook meent Rodenburg dat
het terugplaatsen van enkele windmolens, misschien wel 3-D geprint, tot de
mogelijkheden behoort. Hij riep mensen op snel in beweging te
komen om op tijd klaar te zijn voor de World Expo 2025. Een korte videofilm met succesverhalen
van ondernemers uit Midden-Delfland versterkte de inspirerende sfeer in de
raadzaal.
Vijf punten voor Midden-Delfland
Jan Peter Balkenende gaf in vijf punten enkele ideeën voor de
ontwikkeling van Midden-Delfland 2025. In ruim een half uur vertelde hij,
weliswaar zonder afbeeldingen, op enthousiaste wijze zijn verhaal,
gelardeerd met
ervaringen uit zijn carriere.
1. Koester je geschiedenis
Balkenende, historicus, had de special van de Midden-Delfkrant over Stad & Land goed
gelezen en was onder de indruk van de 5000 jaar geschiedenis van
Midden-Delfland. Hij noemde onder andere het ontstaan van de nederzettingen vanaf het
jaar 1000 en de nog steeds zichtbare verkaveling. Otto van Egmond,
kasteelheer van de Keenenburg in Schipluiden, speelde een belangrijke rol naast Willem van
Oranje. "Dit alles is het DNA van het gebied". In de jaren vijftig
was Midden-Delfland een
rijksbufferzone, in de jaren 70 een juridisch beschermd gebied door de
reconstructiewet Midden-Delfland en, wellicht binnenkort, is het een beschermd
provinciaal landschap. Zijn advies: "Grijp de geschiedenis en maak er
gebruik van. In tijd van verandering is het goed even terug te kijken".
2. De nieuwe economie
Wat verstaan we er eigenlijk onder? Balkenende vroeg het publiek enkele voorbeelden
te noemen:
kenniseconomie, korte ketens, technologie. Zelf onderscheidde hij drie
dimensies: technisch, sociaal en moreel. Voorbeelden van de technische
dimensie zijn: 3-D printing, IoT (Internet of Things), robotica, big data.
De ontwikkeling gaat hard. Organisaties worden steeds meer gedreven door
gegevens, ofwel data. 90% van alle data zijn de laatste twee jaar gegenereerd! De
sociale dimensie gaat over de 'sharing economie'. Voorbeelden zijn het
delen van auto's en airbnb en uber constructies. Er is meer oog voor de
sociale dimensie van innovatie. Organisaties denken na over nieuwe
participaties en korte lijnen. De morele dimensie: alles en
iedereen wordt verbonden met het internet (IoT) en robots zullen ons leven
gaan veranderen, zoals bij
informatievoorziening, het wegwijzen op bijvoorbeeld stations en
vliegvelden. Robots kunnen mensen gelukkiger maken. Maar er is een 'morele code'
nodig om de privacy te beschermen en ons te beschermen tegen terrorisme.
Wat betekent de nieuwe economie voor Midden-Delfland, met zijn groene karakter en
de productie van voedsel. Balkenende adviseert goed gebruik te maken van innovatie en
de kenniscentra; hij is van mening dat het is essentieel bezig te zijn met nieuwe dingen.
Met het ambitieniveau van de 'meest innovatieve boerderij' zit dat wel goed.
Ook de Hof van Delfland, met
meerdere steden en een investering van meer dan 100 miljoen, is goed bezig met de toekomst van
het gebied. Advies van Balkenende: "Doordenk de nieuwe economie, denk na over de consequenties en maak je sterk en innovatief".
3. Groen
Balkenende merkte op dat de betekenis van groen wereldwijd steeds
meer aandacht krijgt. Dat geldt ook voor de vergroening in de steden.
Burgemeester Aboutaleb noemt Midden-Delfland vaak 'Central Park'. Hiermee
bedoelt hij dat Midden-Delfland hoort bij zijn stedelijk gebied. Projecten
als Duurzaam Boeren, verbeteren van de kwaliteit van het groen en nieuwe activiteiten
en verbindingen met onder andere de World Expo en Citta Slow zijn
belangrijk. Groen is een geweldige bezit; iets om trots op te zijn, maar eist
wel een goed beheer om de kwaliteit ervan te garanderen.
4. Onderhoud en versterk de waarden in de samenleving
De thematiek van waarden
staat internationaal steeds hoger op de agenda met vragen als: wat zijn de waarden van onze
organisatie? Er is een verschuiving van aandeelhouder waarde naar stakeholder waarde
(belanghebbende waarde); dit is een bredere groep van betrokkenen. Het gaat
om de kracht van verbinden. De 19de eeuw kenmerkte zich door de industriële
revolutie; er heerste ook veel armoede. In de 20ste eeuw leidde dit tot de verzorgingsstaat.
In de 21ste eeuw komen we terug op deze dure samenleving met bezinning: waar
staan we eigenlijk voor; waarom doen we de dingen die we doen. Doen we de
dingen goed en doen we de goede dingen. Sociale duurzaamheid en
gemeenschapsvorming, vrijwilligerswerk en ruimte laten voor
maatschappelijke initiatieven maken een gemeenschap sterk. Een goed
voorbeeld van de kracht van de gemeenschap in Midden-Delfland is oplossing
van de recente burgemeesterskwestie.
5. World Expo 2025
Het is goed oog voor de toekomst te hebben.
Grote projecten zijn belangrijk, want dan werk je met elkaar naar een
resultaat. Voorbeeld van zo'n groot project is de haven van Rotterdam. De
World Expo 2025 is ook zo'n groot project. Het vraagt nadenken over
bijvoorbeeld wat de nieuwe economie voor ons kan betekenen. Zo'n groot
project spreekt tot de
verbeelding. Ook al zou het niet lukken de Expo naar Rotterdam te halen, is het goed
om bezig te zijn met de
toekomst. Balkenende is voorstander van de World Expo omdat het een nieuwe dynamiek
creëert en
enthousiasme kan genereren in Midden-Delfland. Ook de Slowlanes leggen verbindingen;
Het rijksmuseum van de koe vertelt iets over dit gebied.
Balkenende filosofeerde: "Je kan het ook
niet doen: Midden-Delfland is toch goed zo? Maar dan mis je impuls naar de
toekomst!".
Toekomstoriëntatie dwingt je vooruit te kijken. Volgens Balkenende zijn er verbanden
tussen het oog hebben
voor je geschiedenis (je DNA), de nieuwe economie en het groen. Er is een
belang voor de hele regio. Zijn advies: "Maak ideeën die verbindingen leggen.
Kwaliteit van de samenleving hangt samen met waarden, de gemeenschapszin en
verbindingen zoals bij Citta Slow". En tenslotte: "ambitie is nodig om vooruit te
kijken. De vijf punten werken op elkaar in en kunnen een geweldig
enthousiasme genereren".
Creativiteit
Aan het eind van zijn boeiende en inspirerende lezing gaf Jan Peter
Balkenende een voorbeeld van creativiteit. Na zijn bezoek aan de militairen
in Afganistan moest hij overnachten in een van de golfstaten. Tijdens zijn
bezoek aan de emir ontbrak het hem aan niets, behalve dan aan een heerlijk
koel biertje. Diplomaten hadden hier wel een oplossing voor en kwamen even
later terug met in een Rode Kruiskoffertje een heerlijk biertje. Op de vraag
van beveiligers wat er in het koffertje zat werd als antwoord gegeven: "Medicin
for the Prime Minister". En laat nu juist dit voorbeeld van
creativiteit het landelijke nieuws halen!
Reflectie
Dagvoorzitter Gert Kant, van de Lentiz onderwijsgroep, interviewde na
afloop van de Midden-Delfland lezing Commissaris van de Koning Jaap Smit en
burgemeesters Ahmed Aboutaleb (Rotterdam) en Jozias van Aartsen (Den Haag).
Jaap Smit zei het gelukkig te vinden dat de burgemeester van de twee grote
steden Midden-Delfland omarmen en uitdragen met opmerkingen als: "laten
we er zuinig op zijn" en "dat er mooie dingen blijven en gebeuren".
Maar Midden-Delfland moet wel meedeinen met de tijd, want die staat
natuurlijk niet stil.
Burgemeester Ahmed Aboutaleb zei voorstander te zijn van een groenfonds
als vervanger van het uitstervende fenomeen 'recreatieschap'. Hij betoogde
nog eens dat hij het een groot probleem zou vinden als er in het groene
gebied woningen zouden worden gebouwd. Hij zou lopend komen demonstreren
tegen de aanleg van een nieuwe Vinexlocatie. Over de World Expo zei hij:
"de Expo is niet een doel, maar een middel. Wij hebben in de stad 100.000
mensen in de bijstand. We moeten dramatisch andere dingen doen om meer
welvaart te creëren". en "de Expo werkt als middel voor
werkgelegenheidsontwikkeling en welvaartsontwikkeling". Ook gaf hij de
noodzaak aan om voor de MRDH (Metropoolregio Rotterdam Den Haag) inclusief
omliggende steden Leiden, Alphen, Gouda, Dordrecht, etc. een regionaal
investeringsplan te maken. Als tweede belangrijke activiteit ziet hij het
opstellen van een regionaal plan voor de mobiliteit.
Burgemeester Jozias van Aartsen, oud minister LNV, pleit voor meer
verbeeldingskracht en moed om te experimenteren; hij heeft minder goede
ervaring met het eindeloos durende proces van de vorming van de MRDH. Van
Aartsen vindt de positie van Midden-Delfland en van de boeren heel
belangrijk. In 1996 werd er al gesproken over stadslandschappen; nu is het
eindelijk zover met de nieuwe term provinciaal landschap. Kennis is
essentieel, meent hij. In Den Haag bevindt zich tegenwoordig een vestiging
van de Wageningen universiteit. Ook zijn er 4000 Leidse studenten in Den
Haag. Kennishubs dichter bij de plek waar gewerkt wordt is belangrijk.
Op de vraag van Gert Kant over het MKB antwoordde Van Aartsen dat de MRDH
een bredere basis had kunnen hebben; nu gaat het alleen nog maar over alles
wat met infrastructuur en de economische ontwikkeling te maken heeft.
Onderwijs komt nog wel een keer. Van Aartsen: "Het is essentieel voor
dit gebied dat we van die metropool een succes gaan maken en uiteindelijk
het takenpakket gaan uitbreiden".
Gert Kant gaf Willem van Mierlo, ondernemer in Midden-Delfland en lid van
RECER de gelegenheid zijn visie te geven over de economische bedrijvigheid.
Het moet hier gaan bruisen, vindt hij, met bijvoorbeeld nieuwe
verdienmodellen. Hij ziet de World Expo als een uitdaging voor de
ondernemers met 2025 als deadline. Willem meent dat werken naar de World
Expo mee helpt om te komen tot een duurzaam perspectief voor
Midden-Delfland.
Ook Jan de Mooij, directeur CHIO Rotterdam, gaf zijn reactie. Hij
vertegenwoordigt met zijn CHIO een netwerk van 300 bedrijven en zou graag
samenwerken met de top 300 van Westland en Midden-Delfland. In samenwerking
met de Lentiz onderwijsgroep is een paardenopleiding gestart voor hippische
ondernemers. Jan heeft ook een droom: het rijksmuseum van het paard.
Netwerkborrel
Na de inspirerende lezing van Jan Peter Balkenende en de reflectie hierop
van bestuurders en ondernemers werd het hoog tijd voor een drankje en een
hapje, en netwerken! Enkele innoverende bedrijven waren uitgenodigd om hun
producten te tonen en te demonstreren.
De Twitter trends staan bij:
#MDlezing2016
Het slaproductiebedrijf Topkrop.
De Midden-Delfland Lezing werd georganiseerd door de gemeente
Midden-Delfland, Stichting RECER en VNO-NCW Westland-Delfland. RECER
stimuleert en ondersteunt initiatieven op het gebied van Ruimte, Economie,
Cultuur, Ecologie en Recreatie in Midden-Delfland.
| 
