De Polder! vooral een ochtend voor netwerkende bestuurders
1 oktober 2016. De flyer en poster probeerde iedereen die zich
betrokken voelt bij de polders van het Midden-Delflandgebied naar het Art
Centre Delft en Hoeve Ackerdijk te lokken. Op de Dag van het
polderlandschap, een initiatief van de
Midden-Delfland Vereniging, kon men aan het werk op de boerderij en
deelnemen aan diverse workshops, zoals fotograferen, haiku maken,
schilderen, een ooievaarsnest bouwen en nog veel meer. Tijdens een
minisymposium sprak een aantal prominente gasten zich uit over het belang
van de polders van Midden-Delfland, de zuurstoflongen van de metropoolregio, om zuinig op te zijn.
Het symposium past bij de ambitie het Midden-Delflandgebied als eerste
provinciaal landschap van Nederland vastgesteld te krijgen door de provincie
Zuid-Holland.
De dag begon bij het
Art Centre Delft,
waar de opening van de fototentoonstelling De Koe! plaatsvond met unieke
foto's van Cas Oorthuys uit zijn fotoboek Rundvee uit 1948. De recente
foto's van
Hans
van der Meer laten zien hoe het boerenleven is veranderd is. Stephan Brandligt, wethouder van Delft, opende deze kleine tentoonstelling na een
korte introductie van Koos Karssen, voorzitter van de Midden-Delfland
Vereniging. De tentoonstelling is tot 1 december 2016 te bekijken.
Minisymposium
Het volgende onderdeel van De Polder! was het minisymposium, waar prominente sprekers kort en krachtig, TEDx waardig, vertelden wat het
polderlandschap voor hen betekende. De activiteiten van de Midden-Delfland
Vereniging hebben de duurzame ontwikkeling van het gebied als een hoofdthema. Met
het thema Stad & Land probeert de vereniging de burgers in de stad te
verbinden met het platteland. In de schuur op Hoeve Ackerdijk, waar
normaal landbouwwerktuigen staan, was een podium ingericht voor de sprekers
en de netwerkende aanwezigen. Achtereenvolgens kwamen aan het woord: Arnoud
Rodenburg (burgemeester gemeente Midden-Delfland), Arie van den Berg (boer
op Hoeve Ackerdijk), Stientje van Veldhoven (lid van de Tweede Kamerfractie
van D66), Hans Middendorp (hoogheemraad van Delfland), Rik Grashof (lid van
de Tweede Kamerfractie van GroenLinks), Wytze Patijn (stadsbouwmeester van
Delft) en Yttje Feddes (oud-rijksadviseur voor het landschap).
Pitches
Arnoud Rodenburg, sinds 2004 burgemeester van de nieuwe gemeente
Midden-Delfland, kreeg de opdracht het Midden-Delflandgebied, dat groter is dan
de gemeente, te behouden en versterken. Hij beschreef kort hoe het
Midden-Delflandgebied tot stand kwamen met eerst de nota Ruimte (1958), via
de
Rijksbufferzone, Reconstructiewet Midden-Delfland en nu de landschapstafels.
Met de aanwijzing van provinciaal landschap moet Midden-Delfland weer een
beschermde status gaan krijgen, wellicht al in begin 2017.
Arie van den Berg voelt zich een echte polderbewoner, hier geboren, zesde
of zevende generatie. Hij vroeg zich wel af wat de polderbewoners er zelf van
vinden (er waren maar weinig agrariërs aanwezig). Weidevogels nemen in aantal af. De
boeren krijgen vaak de schuld. Het landschap verandert door het veranderde beheer.
Verandering worden altijd veroorzaakt door meerdere factoren. Zijn boodschap
is samen met alle mensen en gebruikers in de polder samenwerken om het
landschap en de natuur te
verbeteren.
Stientje van Veldhoven, zelf opgegroeid op een oude boerderij in de
uiterwaarden van de Waal in de Betuwe, beschreef de onttakeling van het
natuurbeleid van staatsecretaris Henk Bleker door zijn de enorme
bezuinigingen. De decentralisatie van het natuurbeleid vindt zij wel een
goed besluit: in de regio's kan men immers betere besluiten nemen. Met het
amendement op de nieuwe omgevingswet wordt het mogelijk Midden-Delfland als
provinciaal landschap een beschermde status te verlenen. Zij stelde dat als
je de biologische kwaliteit wilt behouden, zoals de weidevogels, ook de
bedrijfsvoering moet worden aangepast. De inrichting van het landschap is
bepalend voor de biologische kwaliteit. Dus als je natuur wilt beschermen,
dan
moet je ook het landschap beschermen.
Hans Middendorp, wethouder van het waterschap Delfland, schreef het boek:
Niet bang voor
water. Hij beschreef het door de mens gemaakte slotenpatroon, zo'n 700 á 800 jaar geleden.
De grote kaart van Kruikius uit 1712 laat het verkavelingspatroon zien, en
dat ligt er nog grotendeels zo bij. Wel dalen de polders van Midden-Delfland
ongeveer 1 cm per jaar door inklinking van het veen. Delfland zorgt voor het
waterbeheer. De kades zijn een landschappelijk monument en moeten behouden worden.
Om het weidevogels meer naar de zin te maken wordt het waterpeil zo hoog
mogelijk gehouden: weidevogels houden van vochtige
grond en het voordeel is dat de grond dan ook minder snel zakt. Het landschap van Midden-Delfland is niet zo maar een
landschap, maar het is een waterlandschap.
Rik Grashof, inwoner van Delft, ziet Midden-Delfland als zijn achtertuin;
het is er altijd mooi; het is heel belangrijk dat het er is. Hij vindt de term
Central Park van een te laag niveau; het is veel meer: een gebied waar
mensen wonen, leven en werken. Belangrijk is de verbinding van stad en land
vast te houden. Hij is heel blij met de initiatieven voor streekgebonden
producten en rondom het verbinden van de stedelijke mens met de mensen in de
polders. "Het zou heel goed zijn als we in staat zijn de natuurwaarden,
agrarische bedrijvigheid en recreatieve bedrijvigheid als één geheel te gaan
zien en daarop het beleid te gaan focussen. Op dit moment is dat niet het
geval". Hij is blij dat de gemeenten en
de verschillende organisaties zich inzetten om Midden-Delfland als eerste provinciaal landschap
te maken. Ook hoopt hij dat het provinciebestuur hier voortvarend mee
omgaat.
Wytze Patijn, architect en woonachtig in Rotterdam, fietst een paar keer per week langs de Schie en de Rotterdamseweg.
Hij voelt zich vooral
een gebruiker van het landschap en vertelde over zijn polderervaring. Patijn
is van mening dat een landschap inrichten niet veel anders is dan een kamer inrichten.
De natuur in Midden-Delfland is eigenlijk een door
mensen en economische bedrijvigheid bewerkte natuur. Het veranderen van
het landschap interesseert hem in hoge mate. Aan de hand van dia's illustreerde hij zijn manier van kijken naar landschappen.
Het begrip landschap is echt een Nederlands verschijnsel. Een landschap is altijd in beweging, en moet
blijven bewegen om te blijven bestaan. Een belangrijk onderdeel van het
landschap, hier in de polder, is ook de kunst van het Art Centre Delft en
Land Art Delft.
Yttje Feddes maakte in opdracht van de gemeente Midden-Delfland een gebiedsbeschrijving als onderbouwing voor de aanvraag van bijzonder provinciaal
landschap. Midden-Delfland is een gebied dat heel veel bijzondere kwaliteiten heeft van
zichzelf; kwaliteiten die het landschap uniek maakt en onderscheidt van
andere gebieden. Ze beschrijft vier kernkwaliteiten:
Vier kernkwaliteiten
Openheid: een heel specifiek soort openheid. Vanaf bijna
iedere plek kun je ergens aan de rand wel verstedelijking zien: Delft,
Rotterdam, Den Haag, Maassluis en de haven. Maar in de oost-west richting is
er geen stedelijke silhouet. Daarom is het belangrijk dat de A4 verdiept is
aangelegd en dat de 380kV grotendeels ondergronds is aangelegd.
Midden-Delfland kent vele polders, maar is geen grootschalig landschap. De
polders zijn nu allemaal zo'n twee bij twee kilometer, en dat is juist de
charme.
Landschap: een landschap met een historische verhaal
waarvan je de geschiedenis herkenbaar wilt houden. Je kunt nog veel zien wat
echt heel oud is, bijvoorbeeld het verkavelingspatroon. De ontginning vanaf
de Schie tot aan de Maasdijk leverde hele lange lijnen op, en die zijn er
nog steeds. Ook het getijdelandschap schemert er nog doorheen met de oude
kreekruggen. Dan het historische verhaal: Midden-Delfland heeft een lange
verknooptheid met de stad. De producten werden op de markten in de stad
geleverd. De dorpen 't Woudt, Schipluiden en Maasland zijn landschappelijk
verankerd en vormen een eenheid met het landschap. Het werk van de
stichting
Midden-Delfland is Mensenwerk,
de zeven polderboekjes, werd door Veddes en
haar team op één kaart gezet, waarbij de conclusies over de waardevolle
ensembles zijn aangegeven.
Buitenruimte voor de twee miljoen mensen die er omheen
wonen. Je ziet mensen genieten van het landschap, fietsen, varen, kamperen.
De afgelopen jaren is er ongelooflijk veel geïnvesteerd in het gebied in het
kader van de Reconstructie en het IODS. Er is 2000 ha recreatiegebied
aangelegd, vaak als groene randen langs de steden. Er zijn veel fietspaden
aangelegd; de verbinding naar de stad zou hier en daar nog wel beter kunnen.
Veenweidegebied: een heel specifieke menging van
veenweide landbouw en veenweide natuur. De toekomstbestendigheid met het
dalende veen zorgen voor lastige, nog niet opgeloste puzzels. Juist de
menging van agrarische beheer en natuurbeheer, gericht op de weidevogels, is
de belangrijkste kwaliteit van het gebied. Juist dat palet van die
verschillende soorten groen geeft een prachtige beeld van het landschap en
past bij de schaal van Midden-Delfland.
Deze vier kernkwaliteiten zijn in het boek beschreven waar Yttje Feddes
en haar team met veel plezier aan hebben gewerkt. Er werd in de zomer veel
rondgekeken en met mensen gesproken. Ze hoopt dat dit rapport, precies 100
pagina's groot, een basis kan vormen voor de uiteindelijke aanvraag.
Vervolgens overhandigde Yttje Feddes de eerste twee exemplaren van het
conceptrapport aan burgemeester Rodenburg en wethouder van Oord. In een
reactie vertelde Rodenburg dat de ambitie is de aanwijzing tot provinciaal
landschap in januari 2017 voor elkaar te hebben. Wethouder Van Oord gaat nu
afspraken met omliggende gemeenten, die als partners in het
Midden-Delflandgebied (7 gemeenten), samen deze aanvraag gaan verzorgen.
Na afloop stond een een boerenlunch klaar met producten uit de streek
verzorgd door
Culiflair, waaronder de inmiddels vermaarde stoere boerenboterham.
Dag van het polderlandschap
Op het programma van de dag stond een flink aantal leuke activiteiten.
Ook bij het Melarium was er een open dag. Maar helaas, de publieke belangstelling voor deze activiteiten was niet
bijster groot. Er waren nauwelijks aanmeldingen en ook het aantal 'spontane'
bezoekers was gering. Alleen de foto- en schilderworkshops werden wel redelijk
bezocht.
Dag van het Polderlandschap: De Polder! 1 oktober 2016
20 september 2016. Op zaterdag 1 oktober is het de Dag van het
Polderlandschap, De Polder! georganiseerd door de
Midden-Delfland
Vereniging. Jong en oud is welkom bij
Hoeve Ackerdijk en
Art Centre Delft,
twee mooie locaties tussen Delft en Rotterdam waar de hele dag van alles is
te doen en te beleven. Bekijk het
programma (PDF).
Wie wil weleens aan de slag op de boerderij? Van een waterschapsbeheerder
weten hoe een polder werkt? Het landschap schilderen of fotografen, wandelen
en luisteren naar verhalen van een polderwachter? Kinderen kunnen hun hart
ophalen en meedoen aan een speurtocht op het boerenerf, klimmen op de
strobalen, kijkdozen maken, een web weven tussen de bomen of een
ooievaarsnest bouwen.
Aan het werk bij boer Arie van den Berg op Hoeve Ackerdijk.
De polders van Midden-Delfland zijn het beschermen waard
Het doel van deze dag is om mensen beter bekend te maken met de waarden
van het polderlandschap. De polders van Midden-Delfland zijn zuurstoflongen
om zuinig op te zijn. Ze vormen een landschapstheater met veel groen en
ruimte voor boer en recreant. Wat de Midden-Delfland Vereniging betreft
wordt het Midden-Delflandgebied daarom het eerste Bijzonder Provinciaal
Landschap van Nederland.
Onderdeel van De Polder! is een minisymposium waar een aantal
sprekers kort en krachtig – TEDx waardig – zal vertellen wat het
polderlandschap voor hen persoonlijk betekent. Het gaat om Tweede Kamerlid
voor GroenLinks en pleitbezorger van de weidevogels Rik Grashoff,
stadsbouwmeester van Delft en inwoner van Rotterdam Wytze Patijn,
hoogheemraad van Delfland en auteur van ‘Niet bang voor water?’ Hans
Middendorp, landschapsarchitect en oud-Rijksadviseur voor het Landschap
Yttje Feddes, boer Arie van den Berg en burgemeester van Midden-Delfland
Arnoud Rodenburg. De gemeente Midden-Delfland bereidt de aanvraag voor om
Bijzonder Provinciaal Landschap te worden.
Foto: © Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum.
Aftrap met opening fototentoonstelling De Koe
We trappen de dag om 10.30 uur af in het Art Centre Delft (Rotterdamseweg
205, Delft) met de officiële opening van de fototentoonstelling De Koe door
wethouder Stephan Brandligt van Delft. Met bijzondere historische foto’s van
Cas Oorthuys en recent werk van Hans van der Meer die laten zien hoe het
landschap en de melkveehouderij de afgelopen zeventig jaar ingrijpend zijn
veranderd (www.demixfotoprojecten.nl/dekoe.html).
Op Hoeve Ackerdijk (Rotterdamseweg 223, Schipluiden) kunnen bezoekers al
vanaf 06.30 uur meehelpen bij het melken en andere klussen. Op de boerderij
sluiten we de dag vanaf 16.00 uur af met een proeverij van streekproducten
en met muziek en het polderlied van de Maxima’s.
De Dag van het Polderlandschap is gratis toegankelijk, om zeker te zijn
van deelname aan een of meer activiteiten is vooraf reserveren raadzaam.
Raadpleeg voor het volledige programma en reserveren:
www.middenelflandvereniging.nl/depolder.
Kijk ook op Facebook: MiddenDelflandV, volg ons op Twitter: @MiddenDelflandV.
Art Centre Delft en, rondom, Land Art Delft.
Bron: Persbericht Midden-Delfland Vereniging 20 september 2016.
| 
